Organisaties waar het ego regeert, hebben vaker ontevreden klanten en slecht functionerende teams. Logisch, want wie vanuit het ego handelt, krijgt reacties vol ego terug. Het moet écht anders, vinden business goeroes. Het denken in alleen winst moet stoppen. Plus handige checklist om je ego af te slanken.
Waarom moet je dit artikel lezen? Amerikaans onderzoek zegt dat bedrijven uit de Fortune 500 jaarlijks 6% verlies lijden, omdat veel beslissingen genomen worden op basis van ego. Het afgelopen jaar stonden er 13 Nederlandse bedrijven in deze lijst van wereldwijde grote bedrijven gerangschikt naar omzet. Misschien werk jij wel bij een van die organisaties?
Geld is nog steeds een belangrijke drijfveer in deze economie. Maar de kentering is ingezet, ook aan de andere kant van de oceaan. ‘Zo lang organisaties bezig blijven om de laatste vis uit zee te vangen”, worden de problemen alleen maar groter. Het moet écht anders´, zegt business goeroe Peter Senge.
De Amerikaan geniet in eigen land en ver daarbuiten aanzien door zijn boek ´De vijfde discipline´, over lerende organisaties. De laatste jaren trekt hij van leer tegen het commerciële en cijfermanagement, waarbij het uitsluitend gaat om winst, winst en nog meer winst. ‘De afgelopen vijftig jaar is het denken in winst alleen maar gegroeid en is de verbondenheid met medewerkers, producten en klanten van minder belang.´
‘Zelfs Jezus, Boeddha en Gandhi hadden een ego´
Hij staat niet alleen. Volgens een andere Amerikaanse goeroe Otto Scharmer , schrijver van het boek ´Leiden vanuit de toekomst´, is het hoog tijd om de focus op ego te verlengen naar eco. Mensen zijn tegenwoordig veel meer geïnteresseerd in de diepere betekenis van hun leven en hun werk. Het gaat om de verbintenis met je innerlijke bron van energie, drijfveren en creativiteit. Als je focust op happiness in plaats van economische groei, zie je hele andere zaken.’
Mooie woorden, maar hoe ga je daar mee aan de slag? Het ego staat immers voor alles waar jij je mee identificeert en waarvan je gelooft dat het ´echt´ bestaat. Kortom alles wat jij beschouwt als jij.
Ego-dieet kent ook een jojo effect
Ik vraag het aan ego-dieetbedenker Eric M. Ooijevaar. ´Je komt niet van je ego af. Zelfs Jezus, Boeddha en Gandhi hadden een ego. Het gaat erom hoe je er mee dealt. In feite is het ego een manier van het brein om te functioneren en grip op de wereld te krijgen. Wij denken dat we het denkende zelf zijn en geloven dat de gedachten die we waarnemen waar zijn. De gedachtenspinsels worden woorden, de woorden worden zinnen, de zinnen concepten en de concepten overtuigingen. Vervolgens gaat het denken dan zelf op zoek naar bevestiging van die gedachten en concepten.´
Om je te helpen daarvan los te komen heeft hij het ego-dieet ontwikkeld. Het werkt net als een gewoon dieet, waarbij je leefregels verandert. En ook hier is er een jojo-effect.
‘Een lichter ego maakt het mogelijk om dichter bij het hart te komen en andere beslissingen te nemen. Dat kan in korte tijd grote wonderen verrichten. Het kan de kwaliteit van leven behoorlijk veranderen, maar het kost veel energie om bij egoprocessen weg te blijven. Ook ik heb nog weleens te maken met een terugval. Dan stel ik mezelf doelen als: ‘ik mag nooit meer ruzie maken´ en reken mezelf af als het niet lukt. Zo werkt het niet. Je kunt wel streven naar minder ruzie. Wees niet te hard voor jezelf.
Hieronder een plan met vier stappen om je bewustzijn te vergroten om uiteindelijk het aantal ego kilo’s te verminderen.
Stap 1: Het ego is in deze fase uitsluitend gericht op de wereld om zich heen en kijkt nog niet naar zichzelf. De sociale banden die je als mens aangaat zijn verbonden aan de voorwaarden van het ego. Zo zijn er eisen en verwachtingen waar de ander aan moet voldoen en als die ander dat niet doet, volgt er een afwijzing van die ander als persoon en niet alleen van het gedrag van die mens.
Let in deze fase op: Als je eenmaal bewust bent van je ego is er geen weg terug. Uiteindelijk neemt de kwaliteit van je leven toe, maar het volgen van dit dieet is niet altijd gemakkelijk. ‘Je gaat van mensen andere reacties terugkrijgen. Dat gaat niet vanzelf en een zo nu en dan een terugslag is onvermijdelijk.’ Hier kun je dus terug!
Stap 2: In deze fase kijkt het ego niet meer alleen naar de wereld om zich heen. Het begint zichzelf ook waar te nemen. We ontwikkelen een reflectief bewustzijn. Het ego wordt een kritische waarnemer van zichzelf. Niet alleen de ander en de wereld is ‘goed’ (gewenst) of ‘fout’ (ongewenst). We zien ons ‘zelf’ ook als ‘goed’ of ‘fout’. De sociale banden die je als mens in deze fase aangaat zijn nog steeds onderhevig aan eisen en verwachtingen van het ego.
Doe een nulmeting: Kijk hoe het nu met je gaat en oordeel niet. Heb je ruzie met iemand, ga niet analyseren, maar laat het bij de constatering. Laat dus ook een planning los over het oplossen. Afvallen van je ego doe je niet in drie weken, dus maak jezelf dat ook niet wijs.
Stap 3: Naarmate het ego ervaring opdoet dat er ook ‘goede’ mensen zijn, leert het dat het niet voortdurend bescherming nodig heeft. Omdat het ego niet voortdurend meer actief is, ontstaat er ruimte voor iets anders, namelijk onvoorwaardelijkheid en vertrouwen. Die twee zaken horen bij het hart. De sociale banden die je nu als mens aangaat, bestaan niet alleen meer uit een ‘ik’ en een ‘jij’, er bestaat ook een ‘wij’. Grenzen door de eisen en verwachtingen van het ego beginnen te vervagen als we ons met anderen verbinden. We worden langzaam een zachtmoedige en onpartijdige waarnemer.
Dit is een lastige fase. Je leert jezelf beter kennen en je kunt soms niet geloven dat je zo vaak vanuit je ego handelt. Vanuit die herkenning volgt de ontkenning. Zo ben jij toch niet. Na die fase volgt de erkenning. Je accepteert jezelf meer zoals je bent.
Stap 4: In deze fase wordt de aandacht verlegd van het denken naar het hart. Het denken speelt geen dominante rol meer. De gedachten zijn er nog steeds, we hechten ons er alleen niet meer aan. We zijn ervan onthecht en ervaren dat alles en iedereen met elkaar verbonden is en dat we onderdeel zijn van een universum.
Eric Ooijevaar: ‘Tijdens het dieet beweeg je heen en weer tussen de fases. Soms bevind je je in het contact met jezelf in de vierde fase, maar in het contact met de ander in de tweede fase. Of juist andersom en ben je in contact met iemand anders één met elkaar en het Leven, maar zodra je er alleen voor staat vind je dat er van alles aan jezelf mankeert.’
Peter Senge: Leer van anderen wat hun kwaliteiten zijn en werk samen. Het vermogen om sneller te leren, door beter te werken, is de grootste voorsprong die je als bedrijf kunt nemen op je concurrenten.’
Zo boek je volgend jaar 6% meer winst.